1- گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
2- گروه منطق، موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، ایران
چکیده: (1579 مشاهده)
پارهای از صدراییان مدعیاند که سهروردی معقولهای ثانی فلسفی را با منطقی خلط میکند، به این معنا که آنها را وصف اشیای خارجی نمیداند. قراین موافق این مدعا را میتوان در دو دسته جای داد: الف) تصریح سهروردی به اعتباریبودن اوصاف فلسفی؛ ب) تاکید او بر فاعلیت ذهن در اتصاف اشیای خارجی به اوصاف فلسفی. اما اولاً، این قراین برای اثبات مدعایشان کافی نیست و ثانیاً، قراین روشنی علیه آن مدعا هست. خود ملاصدرا به شکلی دیگر خلط این دو دسته معقول را به سهروردی نسبت میدهد و میگوید سهروردی اوصاف منطقی (مثل جزئیت) را با اینکه از مفاهیم منطقی است، همچون اوصاف فلسفی وصف اشیای خارجی دانسته است. این اشکال نیز وارد نیست. مراد سهروردی از «جزئیت» در عبارتِ موردنظر صدرا معنای دیگری است که از مفاهیم فلسفی است. بنابراین سهروردی معقولهای ثانی فلسفی و منطقی را به هیچیک از دو معنای مذکور با هم خلط نمیکند.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
متافیزیک (اسلامی) دریافت: 1402/5/21 | پذیرش: 1402/7/2 | انتشار: 1402/7/15