گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. ، h_abasi@pnu.ac.ir
چکیده: (771 مشاهده)
کتابالعلل به تبیین مبادی و علل اولیه اشیاء میپردازد و از خدا، و مراتب علل بحث میکند. مسئلۀ این نوشتار جایگاه وجودشناسانۀ عقل در کتابالعلل است. پرسش ایناست جایگاه وجودشناسانۀ عقل در کتابالعلل چیست و چگونه میتوان آنرا تبیین کرد؟ آیا میتوان جایگاه غایتشناسی برای کمال و سعادت انسان در کتابالعلل قائل شد؟ عقل از حیث وجودی، نخستین مخلوق و نزدیکترین وجود به علت نخستین است و در مراتب هستی در دومین مرتبه پس از علت نخستین است. فاعلیت وجودشناسانۀ عقل، از دو طریق «تدبیر و حکم» و «خلق و ایجاد» است. عقل بر اشیاء حاکم است و آنها را تدبیر میکند و از حیث فاعلیت شناختشناسانه نیز فاعلیت شناختی آن ایجاد است؛ فعل اندیشیدن همان فعل خلق است. در این نوشتار برآنیم برای تبیین این مسئله و پاسخ به پرسشها به روش توصیفی تحلیلی، بابهایی که مربوط به عقل است را تبیین و تحلیل کنیم.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
معرفتشناسی (وسطی) دریافت: 1403/4/7 | پذیرش: 1403/10/1 | انتشار: 1403/10/10