گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکدۀ الهیات، دانشگاه تهران، تهران، ایران ، mahdiazimi@ut.ac.ir
چکیده: (2674 مشاهده)
واژههای دیداکشن، اینداکشن، ابداکشن و مشتقات آنها از کلیدواژههای مهم و پربسامد متون منطقی و فلسفیِ دوران معاصرند که مترجمان ایرانی، بهترتیب، معادلهایی چون «قیاس/استنتاج»، «استقرا» و «فرضیهربایی» را برای آنها پیش نهادهاند. در این نوشتار نشان خواهم داد که این معادلها با نگاهی منفرد به صِرفِ واژه انتخاب شدهاند، نه با توجّه به نقش واژه در بافتار متن؛ و از همین روی، این معادلها (بهویژه اوّلی) دشواریهایی را در مقام ترجمه و در بافتار متن پدید میآورند. پس از گزارش این دشواریها، پیشنهادهایی برای گشایش آنها به دست داده میشوند که در آنها (۱) بر ریشهشناسی تکیه میشود، (۲) واژهها در بافتار متن نگریسته میشوند و (۳) از ظرفیتهای فراموششدۀ زبان فارسی بهره گرفته میشود. بر این اساس، سه اصطلاح یادشده، بهترتیب، به «فروبُرد»، «اندربُرد»، و «فرابُرد» برگرداندنی خواهند بود.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
منطق و فلسفۀ منطق (تحلیلی) دریافت: 1399/5/18 | پذیرش: 1400/3/8 | انتشار: 1400/11/2
* نشانی نویسنده مسئول: تهران، خ مفتح شمالی، دانشکده الهیات دانشگاه تهران، ساختمان 2 |