گروه معارف اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران ، normohamadi126@gmail.com
چکیده: (1580 مشاهده)
قاعده "لامؤثر فی الوجود الا الله" مورد تأکید اشاعره و ملاصدرا است؛ لکن، هر کدام تفسیری متفاوت از این قاعده ارایه کردهاند. اشاعره بر اساس این قاعده، هرگونه علیت و تأثیر و تأثُّر را در میان ممکنات انکار کردهاند و همه افعال را به طور انحصاری و مستقیم به خداوند متعال نسبت میدهند. اما ملاصدرا بر اساس مبانی فلسفی خود در حکمت متعالیه، ضمن اثبات فاعلیَّت قریب خداوند برای تمامی افعال، نقشی را نیز برای سایر ممکنات در افعال میپذیرد و گونهای از تأثیر و تأثُّر در میان مادون واجب تعالی را اثبات میکند. در این مقاله هر دو دیدگاه مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت که بر این اساس، هیچ یک از این دو دیدگاه خالی از اشکال نیستند. البته دیدگاه ملاصدرا با تبیینی که ملا علی مدرس از آن ارایه میکند، تا حد زیادی پیراسته از اشکالات میگردد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
متافیزیک (اسلامی) دریافت: 1400/10/26 | پذیرش: 1401/4/10 | انتشار: 1401/6/28