دانشگاه تهران ، jalaljalal13721372@gmail.com
چکیده: (55 مشاهده)
هدف مقاله پیشرو، بررسی این مطلب است که آیا مشاهده (تجربه) میتواند معیاری برای نفی نسبیگرایی باشد. در مناقشه سنتی بین مطلقگرایان و نسبیگرایان معرفتی، مسئله اصلی این است که آیا معیارهای خنثی و مطلق برای انتخاب سیستمهای معرفتی وجود دارند یا معیارها وابسته به زمینههای اجتماعی-فرهنگی هستند. مطلقگرایان شواهد تجربی را معیاری خنثی و مطلق میدانند، درحالیکه نسبیگرایان با تأکید بر نظریهباری مشاهده و تعینناقص، استدلال میکنند که مشاهده همواره تحت تأثیر پیشفرضهای نظری و لذا غیرمطلق است. اخیراً، دیوید استامپ با طرح موضع پراگماتیستی به عنوان موضع سوم، هم نسبیگرایی و هم مطلقگرایی را نفی میکند. او از مشاهده به عنوان معیاری عینی اما غیرمطلق برای نفی نسبیگرایی استفاده میکند. بااینحال، شهرام شهریاری نشان میدهد که موضع سوم استامپ نمیتواند وجود داشته باشد. ما، ضمن بررسی مناقشه استامپ و شهریاری، نشان میدهیم که مشاهده، آنگونهکه مدنظر استامپ است، نمیتواند برای نفی نسبیگرایی کفایت لازم را داشته باشد
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
فلسفۀ علم (تحلیلی) دریافت: 1403/12/3 | پذیرش: 1403/12/19 | انتشار: 1403/12/10